Sỏi niệu quản là một vấn đề phổ biến trong hệ thống tiết niệu, gây ra nhiều đau đớn và khó khăn cho người bệnh. Việc hiểu rõ về sỏi niệu quản giúp bạn phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi sỏi niệu quản là gì và cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách chữa trị.
Mục lục
Sỏi niệu quản là gì?
Sỏi niệu quản là các khối cứng hình thành trong niệu quản, một ống dẫn nước tiểu từ thận đến bàng quang. Các sỏi này có thể hình thành do sự tích tụ các khoáng chất và các chất thải trong cơ thể, dẫn đến sự hình thành các viên sỏi có kích thước và hình dáng khác nhau.
Sỏi niệu quản thường có kích thước nhỏ, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, chúng có thể lớn dần và gây tắc nghẽn niệu quản, gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe.
Những nguyên nhân nào gây ra sỏi niệu quản là gì?
Sỏi niệu quản có thể xuất hiện do nhiều yếu tố khác nhau. Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Chế độ ăn uống không lành mạnh
Một chế độ ăn uống thiếu nước và giàu muối, đường, protein động vật có thể tạo điều kiện cho sự hình thành sỏi niệu quản. Khi cơ thể thiếu nước, nước tiểu sẽ cô đặc, tạo điều kiện thuận lợi cho các khoáng chất kết tụ lại.
Bệnh lý tiềm ẩn
Một số bệnh lý như viêm đường tiết niệu, tiểu đường, gout hay bệnh lý về thận có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi niệu quản. Chúng có thể làm thay đổi môi trường nước tiểu, khiến cho các khoáng chất dễ dàng kết tụ lại thành sỏi.
Yếu tố di truyền
Di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự hình thành sỏi niệu quản. Nếu trong gia đình có người bị sỏi thận hoặc sỏi niệu quản, bạn có nguy cơ cao bị mắc bệnh này.
Viêm đường tiết niệu
Viêm đường tiết niệu có thể liên quan mật thiết đến việc hình thành sỏi. Viêm nhiễm có thể làm thay đổi thành phần của nước tiểu, tạo điều kiện cho các khoáng chất kết tụ lại và tạo thành sỏi. Vì thế bạn nên tìm hiểu các nguyên nhân viêm đường tiết niệu để phòng ngừa bệnh viêm đường tiết niệu và sỏi niệu quản
Triệu chứng của sỏi niệu quản
Sỏi niệu quản có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, và đôi khi người bệnh không nhận ra mình mắc phải căn bệnh này cho đến khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của sỏi niệu quản:
- Đau quặn lưng hoặc bụng dưới: Đây là triệu chứng thường gặp nhất khi bị sỏi niệu quản. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, dữ dội và có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Đau thường tập trung ở lưng dưới, một bên bụng, hoặc vùng háng.
- Đau khi tiểu: Khi sỏi di chuyển xuống niệu quản và gây tắc nghẽn, người bệnh có thể cảm thấy đau khi đi tiểu. Cơn đau có thể trở nên nặng hơn khi nước tiểu di chuyển qua đoạn niệu quản bị tắc nghẽn.
- Máu trong nước tiểu: Sỏi niệu quản có thể gây ra tổn thương cho niêm mạc niệu quản, dẫn đến chảy máu. Nước tiểu có thể có màu đỏ hoặc hồng, và đôi khi có thể có cục máu.
- Đi tiểu thường xuyên hoặc khó tiểu: Nếu sỏi niệu quản gây tắc nghẽn một phần, người bệnh có thể cảm thấy cần phải đi tiểu thường xuyên hoặc cảm thấy khó khăn khi đi tiểu.
- Buồn nôn và nôn: Đau do sỏi niệu quản có thể khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt là khi cơn đau trở nên nghiêm trọng.
- Sốt và ớn lạnh: Nếu có nhiễm trùng đường tiết niệu do sỏi, người bệnh có thể bị sốt, ớn lạnh và các triệu chứng nhiễm trùng khác.
Cách chữa sỏi niệu quản
Cách chữa sỏi niệu quản có một vài điểm tương đồng với cách chữa sỏi đường tiết niệu. Cách điều trị sỏi niệu quản sẽ tùy thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi. Dưới đây là một số phương pháp chữa sỏi niệu quản phổ biến thường được áp dụng:
- Điều trị bằng thuốc: Thuốc giảm đau giúp làm dịu cơn đau và thuốc giãn cơ niệu quản giúp tống sỏi ra ngoài.
- Tán sỏi: Sử dụng sóng xung kích (ESWL) để làm vỡ sỏi thành mảnh nhỏ hoặc tán sỏi qua da đối với sỏi lớn.
- Phẫu thuật mở: Được áp dụng cho sỏi quá lớn hoặc không thể tán.
- Hỗ trợ điều trị: Uống đủ nước và thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh để giúp tống sỏi ra ngoài và ngăn ngừa tái phát.
Cách phòng ngừa sỏi niệu quản là gì?
Để phòng ngừa sỏi niệu quản, bạn cần thay đổi một số thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống. Dưới đây là những cách hiệu quả:
- Uống đủ nước: Uống đủ nước (từ 2 đến 3 lít mỗi ngày) giúp giữ cho nước tiểu loãng, ngăn ngừa sự kết tụ của các khoáng chất và chất thải, giảm nguy cơ hình thành sỏi.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Giảm tiêu thụ muối để tránh làm tăng mức canxi trong nước tiểu. Hạn chế thực phẩm chứa oxalat như rau chân vịt, cacao, các loại hạt để giảm nguy cơ hình thành sỏi canxi oxalat. Tăng cường canxi từ thực phẩm như sữa, phô mai để giúp cân bằng khoáng chất.
- Kiểm soát cân nặng: Giữ cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc sỏi niệu quản. Việc này cũng giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác như tiểu đường, bệnh gout.
- Tăng cường thực phẩm hỗ trợ thận: Các thực phẩm như chanh, quả việt quất và dưa hấu có thể giúp hỗ trợ chức năng thận và ngăn ngừa sự hình thành sỏi.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe thường xuyên sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của sỏi niệu quản và can thiệp kịp thời.
Hiểu rõ sỏi niệu quản là gì là bước đầu tiên để phòng ngừa và phát hiện bệnh kịp thời. Sỏi niệu quản có thể gây ra những cơn đau dữ dội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được điều trị đúng cách. Việc nhận diện các triệu chứng sớm như đau lưng, đau khi đi tiểu, hoặc máu trong nước tiểu rất quan trọng. Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu này, đừng chần chừ, hãy đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Sỏi đường tiết niệu kiêng ăn gì?